Czym są próby napięciowe kabli?

27-07-2023

 

Eksploatacja infrastruktury elektroenergetycznej pozwala na stabilne i bezpieczne rozprowadzenie zasilania do odbiorców końcowych. Będzie to jednak możliwe tylko wówczas, gdy wszystkie elementy używanej w tym celu sieci będą działały prawidłowo, a ich parametry pracy oraz sposób wykonania będą zgodne z obowiązującymi normami. Dla potwierdzenia, że ułożone linie kablowe lub instalacje poddawane remontom bądź modernizacjom nie generują zagrożeń, a zarazem są gotowe do działania bez spowodowanych popełnionymi błędami czy wadami materiałowymi zakłóceń, konieczne będzie wykonanie tzw. prób napięciowych kabli. Przyjrzyjmy się bliżej stosowanym procedurom.

Jakie parametry powinny mieć linie kablowe?

Podstawą do ustalenia parametrów powstających lub modernizowanych linii kablowych przez lata była norma PN-76/E-05125 „Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa”, która od 2013 roku została zastąpiona normą N SEP‑E‑004 „Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa”. Określa ona podstawowe wymagania do zastosowanych materiałów, w tym m.in. kabli i ich napięcia znamionowego, a także użytej izolacji lub betonitu przy systemach podziemnych. Przedmiotem normy jest też sposób prowadzenia linii oraz sprawdzanie ich funkcjonowania przez badanie odbiorcze linii kablowej.

Jak wygląda badanie linii kablowej?

Próbę napięciową izolacji kabli użytych w linii kablowej oraz zainstalowanego osprzętu przeprowadza się, poddając ją działaniu napięcia probierczego o zdefiniowanej charakterystyce obejmującej m.in. stałą amplitudę, kształt oraz częstotliwość przez określony czas. Zależnie od specyfiki linii w grę wchodzi zastosowanie napięcia przemiennego sinusoidalnego o stałej amplitudzie i częstotliwości między 20 a 300 Hz, napięcia przemiennego cosinusoidalno-prostokątnego o stałej amplitudzie i częstotliwości od 0,1 Hz napięcia stałego lub wyprostowanego o stałej amplitudzie i polaryzacji.

Zagrożenia wynikające z nieprawidłowej izolacji kabli

Niewłaściwa izolacja kabli elektroenergetycznych może prowadzić do szeregu zagrożeń, które bezpośrednio wpływają na bezpieczeństwo eksploatacji infrastruktury. Degradacja izolacji następuje na skutek czynników zewnętrznych, takich jak wilgoć, wysoka temperatura, działanie substancji chemicznych czy obciążenia mechaniczne. W efekcie może dojść do uszkodzenia powłok ochronnych, co z kolei zwiększa ryzyko wystąpienia przebić elektrycznych i zwarć. W skrajnych przypadkach niesprawna izolacja może prowadzić do poważnych awarii sieci elektroenergetycznej, a nawet pożarów. Regularne testowanie kabli, w tym wykonywanie prób napięciowych, pozwala na wykrycie uszkodzeń jeszcze przed ich wystąpieniem w warunkach rzeczywistej eksploatacji, co jest kluczowe dla zapewnienia niezawodności dostaw energii.

Jakie metody diagnostyczne stosuje się w badaniach kabli?

Oprócz prób napięciowych, w ocenie stanu technicznego kabli elektroenergetycznych wykorzystuje się szereg metod diagnostycznych pozwalających na wykrycie potencjalnych wad izolacji jeszcze przed ich skutkami eksploatacyjnymi. Do najczęściej stosowanych należy metoda pomiaru tangensa strat dielektrycznych (tan δ), umożliwiająca ocenę jakości izolacji oraz identyfikację procesów jej starzenia. W praktyce stosuje się również pomiar prądów upływu, który pozwala określić stopień wilgotności oraz degradacji izolacji. Coraz częściej używa się także nowoczesnych metod bazujących na analizie wyładowań niezupełnych, co umożliwia wykrycie mikrouszkodzeń jeszcze przed ich rozwojem w większe uszkodzenia mogące prowadzić do awarii. Połączenie różnych technik diagnostycznych pozwala na kompleksową ocenę stanu kabli i skuteczną minimalizację ryzyka ich uszkodzenia.